Rozporządzenie GPSR – Istotne zmiany dla sprzedawców w Internecie!

Jeżeli jesteś sprzedawcą internetowym, istnieje szansa, że słyszałeś/aś już o tak zwanym GPSR. Możliwe również, że ta informacja Cię ominęła. Ważne zatem, abyś jak najszybciej uzupełnił brakującą wiedzę, ponieważ jest to duża zmiana dla wszystkich sprzedawców, a co bardziej istotne, jest elementem wymaganym w każdym sklepie internetowym! Ten artykuł możesz potraktować więc jak kompendium wiedzy na temat GPSR. Dowiedz się, na czym polega rozporządzenie, jakie zmiany Cię czekają oraz jak je wdrożyć w Twoim Biznesie!

Spis treści:

Rozporządzenie GPSR – Nowe Standardy Bezpieczeństwa Produktów w UE

Wszystko rozchodzi się o nowe rozporządzenie Unii Europejskiej, które weszło w życie 13 grudnia 2024 roku. Rozporządzenie GPSR (General Product Safety Regulation) ma na celu dostosowanie zasad bezpieczeństwa produktów do dynamicznie rozwijającego się rynku e-commerce oraz współczesnych potrzeb konsumentów. Celem GPSR jest zapewnienie, że wszystkie produkty dostępne dla konsumentów są bezpieczne, niezależnie od kanału sprzedaży. Regulacje obejmują szeroki zakres towarów konsumenckich, stąd istnieje spora szansa, że dotyczą one również Twojej branży. Wyjątek stanowią leki, wyroby medyczne czy żywność, dla których Unia Europejska przygotowała odrębne regulacje.

Jakie produkty obejmuje Rozporządzenie GPSR?

GPSR dotyczy większości produktów konsumenckich wprowadzanych na rynek UE, w tym:

• Elektroniki użytkowej (np. telewizory, smartfony, laptopy)
• Zabawek i gier dla dzieci
• Wyrobów tekstylnych (np. ubrania, pościel)
• Mebli domowych i biurowych
• Sprzętu sportowego i rekreacyjnego
• Narzędzi domowych i ogrodowych

Produkty wyłączone z GPSR

Niektóre kategorie produktów podlegają innym szczegółowym regulacjom UE i są wyłączone z zakresu GPSR, m.in.:

• Leki: Regulowane przez przepisy Europejskiej Agencji Leków (EMA).
• Wyroby medyczne: Podlegają Rozporządzeniu MDR (Medical Device Regulation).
• Żywność i pasze: Obejmuje je unijne prawo żywnościowe.
• Kosmetyki: Regulowane przez Rozporządzenie 1223/2009.
• Chemikalia: Podlegają rozporządzeniu REACH.

Kluczowe zmiany wprowadzone przez GPSR

1. Wzmocniony nadzór nad sprzedażą internetową
   Platformy e-commerce oparte o system aukcyjny (np. Allegro) są zobowiązane do współpracy z organami nadzoru rynku i szybkiego reagowania na zgłoszenia dotyczące niebezpiecznych produktów. Serwisy muszą samodzielnie dokładnie weryfikować sprzedawców i monitorować oferty pod kątem bezpieczeństwa. W przypadku wyrycia produktu niebezpiecznego, platformy są zobowiązane zgłosić produkt niebezpieczny do jednego z poniższych organów nadzoru:
   • UOKiK (Departament Nadzoru Rynku) – zgłoszenia można dokonać poprzez platformę ePUAP, osobiście lub listownie,
   • Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej,
   • Komisja Europejska za pośrednictwem portalu Safety Gate.
2. Nowe wymagania dotyczące dokumentacji
   Producenci, importerzy i sprzedawcy są zobowiązani do przechowywania szczegółowej dokumentacji związanej z bezpieczeństwem produktów przez 10 lat. Dokumentacja musi zawierać specyfikacje techniczne, wyniki testów, certyfikaty i historię modyfikacji produktu.
3. Wymóg ustanowienia osoby odpowiedzialnej za produkt
   Każdy produkt wprowadzany na rynek UE musi mieć wyznaczoną osobę odpowiedzialną za jego zgodność z przepisami GPSR. Osoba ta odpowiada za kontakt z organami nadzoru oraz zarządzanie dokumentacją produktową. Jeżeli produkt został wytworzony na terenie Unii Europejskiej, osobą kontaktową jest osoba znajdująca się w strukturach kadrowych producenta. Jeżeli natomiast produkt pochodzi spoza Unii Europejskiej, osobą odpowiedzialną za zgodność z GPSR jest przedstawiciel firmy zajmującej się importem produktu. W przypadku, w którym samodzielnie importujesz produkty np. z Chin, odpowiedzialność automatycznie spoczywa na Tobie. 
4. Sprawniejsze wycofywanie niebezpiecznych produktów
   W przypadku wykrycia zagrożenia, sprzedawcy i platformy handlowe muszą natychmiast informować konsumentów oraz skutecznie wycofywać wadliwe produkty z rynku. Komunikaty muszą zawierać opis ryzyka oraz instrukcje dotyczące zwrotu lub wymiany towaru.

Obowiązki sprzedawców internetowych

Sprzedawcy działający w e-commerce muszą dostosować swoje procedury do nowych wymogów GPSR. Obejmuje to m.in. weryfikację dostawców, regularne kontrole jakości oferowanych produktów oraz zapewnienie pełnej zgodności z unijnymi standardami bezpieczeństwa. Nieprzestrzeganie przepisów może skutkować karami finansowymi oraz ograniczeniem działalności handlowej.

Jak przygotować się do zmian wprowadzonych przez GPSR?

Aby dostosować się do nowych regulacji, przedsiębiorcy powinni:

• Przeprowadzić audyt oferowanych produktów: Zweryfikować, czy wszystkie produkty spełniają nowe standardy bezpieczeństwa.
• Zaktualizować dokumentację: Upewnić się, że wszystkie wymagane dokumenty są kompletne i przechowywane przez odpowiedni okres.
• Wyznaczyć osobę odpowiedzialną za zgodność produktów: Określić kompetencje i obowiązki tej osoby w strukturze firmy.
• Przeszkolić zespół: Zapewnić pracownikom szkolenia dotyczące nowych wymogów i procedur związanych z GPSR.

Jak sprawdzić, czy produkty, które mam w ofercie są bezpieczne?

Przeprowadzenie audytu oferowanych produktów to niezbędny element w tym przypadku. W ramach GPSR, na stronie internetowej Unii Europejskiej znajduje się baza produktów, która umożliwia przeprowadzenie weryfikacji. 

Znalazłem/am w swojej bazie produkt niebezpieczny – jakie kroki podjąć?

Może zdarzyć się, że podczas przeprowadzania audytu Twojego sklepu internetowego napotkasz produkt określony jako produkt niebezpieczny. W takiej sytuacji powinieneś natychmiast wycofać produkt ze sprzedaży, a także zgłosić ten problem do organów nadzoru. 

GPSR z perspektywy konsumenta

Jestem konsumentem i znalazłem produkt niebezpieczny – co zrobić w takiej sytuacji?

Jeśli znalazłeś lub co gorsza, dokonałeś zakupu produktu niebezpiecznego, powinieneś bezzwłocznie zgłosić to do odpowiednich organów nadzoru (do UOKiK, Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej lub do Komisji Europejskiej przez portal Safety Gate). Poprawne zgłoszenie niebezpiecznego produktu wymaga przygotowania stosownego dokumentu, w którym powinny znajdować się poniższe informacje:

• wskazanie produktu lub podmiotu gospodarczego, którego dotyczy zgłoszenie
• opis nieprawidłowości,
• opis zdarzenia będącego podstawą zgłoszenia,
• uprawdopodobnienie nieprawidłowości dotyczących produktu,
• dane zgłaszającego,
• przydatne załączniki np. zdjęcia, wydruki lub zrzuty ekranu stron internetowych.

Dokument zawierający komplet informacji stanowi podstawę do podjęcia czynności wyjaśniających wobec podmiotu gospodarczego lub do zlecenia kontroli Inspekcji Handlowej. 

W ramach rozporządzenia GPSR, sprzedawca powinien odebrać od konsumenta produkt niebezpieczny. Konsument natomiast powinien mieć do wyboru co najmniej 2 możliwości rozwiązania problemu spośród wskazanych przez producenta:

• naprawa odzyskanego produktu niebezpiecznego,
• zastąpienie produktu niebezpiecznego produktem tego samego typu spełniającego wymogi bezpieczeństwa o takiej samej wartości i jakości,
• zaproponowanie zwrotu wartości nabytego produktu niebezpiecznego.

Co ważne, jeżeli jako konsument poniosłeś szkodę w związku z użytkowaniem produktu niebezpiecznego, możesz ubiegać się o odszkodowanie od producenta na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Takie postępowanie jest prowadzone w sposób niezależny od zgłoszenia produktu niebezpiecznego do organów nadzoru.

Podsumowanie

Dostosowanie się do Rozporządzenia GPSR jest kluczowe dla utrzymania konkurencyjności na rynku UE oraz zapewnienia bezpieczeństwa konsumentom. Wprowadzenie tych zmian przyczyni się do zwiększenia zaufania klientów oraz podniesienia jakości oferowanych produktów.